گفت وگوهای ایرانی-روسی
نیو وبلاگ گفت وگوهای ایرانی-روسی
باشگاه گفتگوهای والدای در سال 2004 بنیاد نهاده شد. نام این باشگاه از دریاچه والدای در نزدیكی شهر نووگراد كه نخستین نشست گفتگوهای باشگاه درآن برگزار شد، گرفته شده است. هدف از تاسیس این باشگاه تشویق و ترغیب نخبگان و كارشناسان عرصه های سیاست، روابط بین الملل، رسانه ها و پژوهشگران دانشگاههای روسیه با دیگر كشورهای جهان در موضوعات مختلف سیاسی، تحولات جهان و توسعه اجتماعی است.
باشگاه گفتگوهای والدای از بدو تاسیس تا كنون موفق شده است با بیش از 1000 نخبه و كارشناس در زمینه های مختلف تخصصی در 63 كشور جهان ارتباط برقرار كند و آنها را در مناسبتهای مختلف به جلسات والدای دعوت نموده و یا اقدام به انتشار آثار آنان نماید. همكاری با مراكز مطالعاتی و اندیشكده های برجسته جهان و دانشگاههای مختلف در سراسر جهان از دیگر زمینه های فعالیتهای والدای است.
اجلاس سالیانه والدای مهمترین اجلاس آن به حساب می آید كه همه ساله با حضور رئیس جمهور روسیه تشكیل شده ودرآن شخصیهای برجسته ای ازنقاط مختلف جهان به همراه تعداد كثیری از نخبگان و كارشناسان همكار در رابطه با والدای شركت می كنند. با عنایت به این كه باشگاه گفتگوهای والدای همچون ابتكارات ولادیمرپوتین رئیس جمهور روسیه به شمار می آید از بدو تاسیس والدای تا كنون آقای پوتین همه ساله در اجلاسیه های سالانه آن شركت نموده است.
به منظور حمایت و پشتیبانی از فعالیتهای والدای در سال 2011 "بنیاد غیرانتفاعی توسعه و پشتیبانی از گفتگوهای والدی " مركب از سازمانها ومراكز معتبر روسی تشكیل شد تا به موضوعات مالی و اجرایی باشگاه رسیدگی كند و از سال 2014 این بنیاد كه درهیات موسس آن شورای روابط خارجی و امنیتی روسیه، شورای روابط بین المللی روسیه، دانشگاه علوم دیپلماتیك ام گیمو، دانشگاه
تحقیقات ملی و مدرسه عالی اقتصاد روسیه حضور دارند تمامی مسئولیتهای انجام برنامه ها و پروژه های والدای را بر عهده گرفته است.
این بنیاد توسط هیات مدیره ای كه آندری بیستریتسكی شخصیت رسانه ای شناخته شده روسی ریاست آن را برعهده دارد اداره می گردد. فئودور لوكیانف مدیر تحقیقات بنیاد و خانم نادژدا لاورنتیوا مدیر اجرایی بنیاد است.
اولین دور گفتگوهای ایرانی- روسی در 30 فروردین 96 در شهر مسكو شد كه در آن موضوعات مختلف جهانی، منطقه ای و روابط ایران وروسیه مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. در ادامه گفتگوهای مسكو دومین دور گفتگوهای ایرانی - روسی روز دوشنبه 20 فروردین ماه 97 در محل دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی برگزار گردید. با عنایت به این كه جلسات گفتگوهای جلسات بسته و بوده و با عنایت به عرف جاری در این نوع جلسات نمی توان گزارش رسانه ای از جلسات با مشخص ساختن نام سخنرانان عرضه نمود بنابراین در اینجا استباط خودم از روند و محتوای جلسات را می آورم و می پذیرم كه ممكن است هریك از افراد ایرانی یا روسی حاضر در جلسه درك متفاوتی از آن چه من داشته ام از محتوای مطالب عرضه شده داشته باشند.
البته در اینجا لازم می دانم این مورد را هم مطرح نمایم كه به غیر از جلسات گفتگوها هیات روسی دو ملاقات قابل توجه هم داشت یكی ملاقات با دكتر ظریف وزیر امورخارجه و دیگری ملاقات با دكتر ولایتی مشاور امور بین الملل مقام معظم رهبری.دراین دو ملاقات كه در فضایی غیر رسمی و گفتگوی دوستانه روز پیش از گفتگوهای ایرانی- روسی برگزار گردید نخبگان روسی ضمن طرح دیدگاههای خود درباره مسایل جهانی، منطقه ای و روابط ایران وروسیه سوالهای خویش را در موضوعات مختلف به شكلی صریح و روشن و بدور از هرگونه ملاحظه سیاسی مطرح نمودند و به همین شیوه آقایان ظریف و ولایتی نظرات خویش را مطرح ساخته وبه پرسشهای آنان جواب دادند. این دو ملاقات بسیار مورد توجه هیات روسی قرار گرفت و شخصا معتقدم چنانچه مطالب مطرح شده در این دو ملاقات به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد می توان اساس و بنیان روابط ایران و روسیه را به درستی درك كرد و به دلایل توسعه روابط دو كشور پی برد.
جلسه گفتگوهای ساعت 9 بامداد روز دوشنبه با سخنرانیهای افتتاحیه دكتر سجادپور رئیس مركز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امورخارجه، آندره بیستریتسكی رئیس هیات مدیره بنیاد والدای، مهدی سنایی سفیرجمهوری اسلامی ایران در روسیه و فئودور لوكیانف مدیر تحقیقات بنیاد آغاز شد و در چهار جلسه تخصصی مسایل جهانی، تحولات خاورمیانه، تحولات اوراسیا و روابط ایران وروسیه ادامه یافت. آخر بخش گفتگوهای ایرانی - روسی جلسه ویژه ای با عنوان "برجام و نقش روسیه" برگزار گردید كه در این جلسه دكتر عراقچی معاون سیاسی وزرات خارجه آخرین تحولات مربوط به برجام را در جلسه مطرح نمودند و به سوالات حضار پاسخ دادند.
سوال محور بودن جلسات تخصصی گفتگوهای ایرانی - روسی مهمترین خصوصیت این دور از گفتگوهای به حساب می آید. بدین مفهوم كه برای هریك از جلسات تخصصی از قبل تعدادی سوال محوری طراحی شده و از شركت كنندگان در بحث در خواست شده بود تا نظرات خویش را درباره سوالات مطروحه عرضه نمایند. البته مشخص شدن سوالهای به مفهوم محدود شدن آنها نبود و شركت كنندگان می توانستند سوالات جدیدی را هم مطرح كنند ولی همزمان انتظار می رفت كه پاسخی هم به سوالات مطرح شده عرضه نمایند.سوالهای اصلی و محورهای جلسات تخصصی چهارگانه به شرح زیر است:
تحولات جاری درنظام بین الملل
- چگونگی تغییر و تحول درسیاستهای امریكا در سالهای اخیر و پیش بینی آینده این تغییرات
- چشم انداز موفقیت اتحادیه اروپا در مقابله با بحرانهای جاری و درپیش خود
- اهداف جدید چین و نقش اینده پكن در جهان
- تغییرات در نظام اقتصاد جهانی
تحولات خاورمیانه
- آینده تحولات سوریه و چگونگی همكاری ایران، روسیه و تركیه در منطقه
- احتمال تشدید بحرانهای قدیمی و بروز بحرانهای جدید
- چشم انداز آینده خاورمیانه در پرتو شناسایی بیت المقدس بعنوان پایتخت رژیم صهیونیستی توسط امریكا
تحولات اوراسیا و افغانستان
- اوضاع كلی اورسیای بزرگ در چه جهتی است ؟
- آینده اتحادیه اقتصادی اوراسیا و دیگر سازمانهای منطقه ای
- آثار روابط روسیه و چین بر اوضاع كلی اوراسیا
- چشم انداز صلح و ثبات در افغانستان
روابط ایران و روسیه
- الزامات مشاركت راهبردی ایران و روسیه
- روابط اقتصادی و تجاری ایران وروسیه و طرحهای حمل و نقل منطقه ای
- همكاریهای ایران و روسیه در بازار جهانی انرژی
- فرصت های بالقوه و نقش منفی عوامل خارجی
در هر جلسه 3 ایرانی و 2 روسی بعنوان سخنران انتخاب شده بودند كه نظرات خویش را در پاسخ به سوالات فوق یا موضوعاتی كه مهم می دانستند اظهار می داشتند و بعد از سخنرانی ها سایر شركت كنندگان نظرات و سوالات خویش را درباره سخنرانیهای انجام شده یا مبحث جلسه بیان می دانشتند. فشردگی زمان و محدودیت وقت سخنرانان و اظهار نظركنندگان سبب شده بود تا همه تلاش كنند از پرداختن به تعارفات و مباحث حاشیه ای پرهیز كنند و مستقیما حرف اصلی خویش را بیان كنند.
سخت است جمع بندی مشخصی از مطالب مطروحه در گفتگوها عرضه نمود ولی می توان گفت در این گفتگوها دو طرف تلاش كردند تحلیل ها و برداشتهای خویش را از تحولات جاری در عرصه بین الملل در جلسه عرضه نموده و انتظارات خویش را از سوی مقابل برای توسعه روابط دو كشور با عنایت به منافع متقابل بیان كنند. به صورت كلی می توان گزاره های زیر را همچون موارد شایان توجه این گفتگوها به شمار اورد:
* هردو طرف اوضاع كلی جهان را غیرقابل پیش بینی، تهدید آمیزو بحرانی تحلیل می كردند البته در این تحلیل ها به نظر می رسید روس ها نسبت به آمریكا و بخصوص ترامپ بدبین تر شده اند. در ابتدای روی كار آمدن ترامپ روسها تصور می كردند و امید داشتند كه بتوانند با ترامپ كار كنند ولی به نظر می رسد در حال حاضرامیدی به همكاری با آمریكایی ها در آینده ای قابل پیش بینی ندارند.
* روس ها به سیاست های منطقه ای و كلا به منطقه گرایی توجه بیشتری پیدا كرده اند. البته توجه به خارج نزدیك یعنی جمهوریهای پیشین شوروی، اتحادیه اوراسیایی و چین در اولویت خاص رویكرد منطقه ای روسیه به شمار می آید.
* اعتماد به طرف مقابل یا بهتر بگویم بی اعتمادی به طرف دیگر یكی از موضوعات مورد توجه نخبگان ایرانی و روسی بود كه هركدام با ادبیات خاص خود آن را بیان داشته و آن را مهمترین عامل تعیین كننده سطح و آینده روابط دو كشور می دانستند. می توان گفت آن چه در كنه فكر خیلی از ایرانیان این باور وجود دارد كه نمی توان به روسیه اعتماد كرد به همان میزان و شاید هم بیشتر روسها درباره ایرانی ها فكر می كنند. این مساله و مبحث ناراحت كننده ای برای طرفین است كه می بایست برای چگونگی حل آن چاره اندیشی كنند.
* در مورد خاورمیانه، در موارد مختلفی با هم اختلاف نظر داشتیم: درباره آینده سوریه، بحران فلسطین و نقش اسراییل در خاورمیانه، درباره نقش عربستان، تحولات یمن و بحران بحرین مباحث مختلفی عنوان شد كه در مجموع از تقاوت در دیدگاهها و تحلیلها حكایت می كرد ولی در مبحث افغانستان و لزوم توجه به استقرار صلح و ثبات در این كشور و تهدید دانستن استقرار داعش در افغانستان دو طرف نظرات همسو و تكمیلی داشتند. درمباحث مربوط به اسیای مركزی و قفقاز هم نكات مورد اختلاف مطرح نشد.
* در نشست اوراسیا كارشناسان مربوطه روسی به طور مفصل ومطول وتخصصی اثار ونتایج مفید مربوط شكل گیری اتحادیه اورسیایی رابر محور روسیه و چین پردازش نمودند و در این بحش مجددا بر اهمیت نقش چین تاكید نمودند. گلایه ضمنی طرف ایرانی از نوع رفتار طرف روسی در مبحث درخواست ایران برای عضویت در سازمان همكارهای شانگهای از دیگر مباحث این بخش بود.
* در زمینه اقتصاد مباحث مختلفی در زمینه تجارت، حمل و نقل، كریدورشمال و جنوب، انرژی و همكاریهای بانكی و پولی عنوان شد كه شاید بتوان گفت طرح بحث لزوم جدی تر به مبحث تجارت با پول ملی بجای دلار مهمترین و مشخصترین بحث در این گفتگوها بود.
* به نظر می رسید روسها بهتر از ما مفهوم لزوم در روابط بین المللی را درك می كنند. آنها به راحتی از لزوم حفظ و گسترش روابط خود با كشورهایی كه با آنها اختلاف دارند صحبت می كردند در حالیكه طرف ایرانی بدون این كه صریحا بیان كند علائق خویش را در تنظیم و گسترش روابط با دیگر كشورها مورد توجه قرار می داد.
و سرانجام آن كه نمی گردد از حواشی های جالب گفتگوها چیزی ننوشت. همچون حواشی جالب آنكه وقتی دكتر ولایتی از خاطرات ملاقاتهای خود با رهبران و وزرای خارجه شوروی و روسیه از زمان آندره گرمیكوسخن می گفت طرف روسی گفت باید اعتراف نماییم كه در این جمعی كه اینجا هستیم هیچ كس به اندازه شما شوروی و روسیه را نمی شناسد. هیچ یك از ما گرمیكو را ندیده ایم شاید بعضی از ما پریماكف را دیده باشیم ولی هیچ یك از ما به اندازه شما رهبران شوروی و روسیه را ملاقات نكرده ایم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب