امروز دوم خرداد؛
زادروز ریاضیدان نامی مبدع اثر پروانه ای
نیو وبلاگ: 101 سال پیش، ˮادوارد نورتون لورنتسˮ(Edward Norton Lorenz) ریاضیدان و هواشناس مشهور در وست هارتفورد یكی از شهرهای ایالت متحده آمریكا متولد شد.
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا، این ریاضیدان و هواشناس آمریكایی در 23 می سال 1917 در وست هارتفورد یكی از شهرهای ایالت متحده متولد شد. لورنتس یكی از پیشگامان نظریه آشوب و مبدع عبارت "اثر پروانه ای" است.
او رشته ریاضی را در 2 "دانشگاه دارتموث"(Dartmouth College) و "دانشگاه هاروارد"(Harvard University) خواند.
از 1942 تا 1946، او بعنوان یك هواشناس برای نیروی هوایی ارتش ایالات متحده خدمت می كرد. بعد از بازگشت از جنگ جهانی دوم، تصمیم گرفت به مطالعه هواشناسی بپردازد، سپس او مدرك هواشناسی خویش را از دانشكده فناوری ماساچوست به دست آورد. از سال 1987 تا زمانی كه درگذشت، او پروفسور دانشكده فناوری ماساچوست بود.
هنگامیكه وی در سال 1960 روی یك مسئله پیش بینی وضع هوا كار می كرد بر روی كامپیوترش 12 معادله برای پیش بینی وضع هوا در نظر گرفته بود. این معادلات وضع هوا را پیش بینی نمی كرد؛ ولی این برنامه كامپیوتری به صورت نظری پیش بینی می كرد كه هوا چگونه می تواند باشد. او می خواست دنباله مشخصی را دوباره ببیند. برای كاهش زمان، وی به جای شروع از اول، از وسط دنباله آغاز كرد.
او عددی را كه دفعه پیش از دنباله در دست داشت وارد كرد و كامپیوتر را برای پردازش رها نمود و رفت. وقتی یك ساعت بعد برگشت، دنباله به صورتی متفاوت از دفعه قبل پیشرفت كرده بود. به جای حالت قبلی، الگوی جدید آن واگرا می شد و در آخر شكلی كاملاً به هم ریخته نسبت به اولی پیدا می كرد. او بالاخره فهمید كه مشكل كار كجاست. كامپیوتر تا 6 رقم اعشار را در خود ذخیره می كرد و وی به جهت اینكه كاغذ كمتری مصرف كند فقط تا 3 رقم اعشار را برای خروجی درنظر گرفته بود. در الگوی اولیه، عدد بدست آمده در اصل0.506127 بود ولی وی برای حالت بعدی فقط 0.506 را وارد كرد.
براساس تمام ایده های آن زمان، این دنباله باید شبیه یا خیلی نزدیك به حالت اولیه می شد. رقم های پنجم و ششم، كه برای برخی از روش ها غیرقابل اندازه گیری هستند، نمی توانند تأثیر زیادی روی خروجی داشته باشند. لورنتس این باور را رد كرد. این اثر بعنوان اثر پروانه ای شناخته شد.
نظریه آشوب یا نظریه بی نظمی ها شاخه ای از ریاضیات است كه به مطالعه سیستم های دینامیكی آشفته می پردازد. سیستم های آشفته یا پرهرج ومرج، سیستم های دینامیكی غیرخطی هستند كه نسبت به شرایط اولیه خود بسیار حساس بوده اند. تغییری اندك در شرایط اولیه چنین سیستم هایی سبب دگرگونی های بسیار در مرحله بعدی خواهد شد. این پدیده در نظریه آشوب به اثر پروانه ای مشهور است كه در آن؛ یك پروانه با بال زدن هایش در برزیل، می تواند (در شرایطی) سبب گردباد در تگزاس شود و بنابرین عرضه پیش بینی طولانی مدت رفتار آنها غیرممكن است.
لورنتس در طول عمر خود موفق به كسب 11 جایزه شد. وی در 16 آوریل 2008 چشم از جهان فروبست.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب