برای سالروز درگذشت علی حاتمی و یك آرزویش
روزنامه ها در 14 آذر ماه سال هفتاد و پنج تیتر زدند « علی حاتمی داستان مرگ را كلید زد» حالا بیش از بیست و چهار سال از آن روزها گذشته است اما خالق دلشدگان، مادر، سوته دلان، هزاردستان و.... همچنان با آثارش برای ما زنده است و هر بار كه آثارش را می بینیم، قسمتی از خاطراتمان را مرور می نماییم.
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا، آن طور که عباس بهارلو ( غلام حیدری ) نوشته است: "علی حاتمی در خیابان شاهپور تهران، کوچه اردیبهشت متولد می شود؛همان محله ای که رضا خوشنویس هزاردستان در زیر سه پایه و داغ بعنوان نشانی محل سکونتش به مستنطق شش انگشتی بروز می دهد.
یکی از آرزوهای حاتمی همیشه این بوده است که خاطرات خودش را از آن محله در داستانی بلند نقل کند، و او خودرا آدم بخت یاری می داند که می تواند دایم به دوره شورانگیز سکونت در آن محله بیندیشد و ظاهرا این سفر ذهنی سبب شده است که او نقطه چین های گم شده ذهنش را پیدا کند؛ همچون بازی های دوره کودکی و اسم بچه های محله شان را.
مادرش خانه دار بود و پدرش سمت مهم صفحه آرا در یک چاپ خانه را داشت. دومین فرزند ذکور خانواده اش بود. تابستان با تعطیل شدن درس و مشق نزد پدرش در چاپخانه می رفت و در حیرت دقت و ظرافت پدر در کار صفحه بندی فرو می رفت که چگونه صفحه ها را با کلیشه های ستاره و گل دسته و گل و بوته و بلیل تزیین می کرد؛ یعنی در حقیقت با شگردهای محدود اما پیچیده صفحه ها را به هم می پیوست یا از هم جدا می کرد و این پیوستن و یا گسستن گاه در محدوده یک صفحه چند بار لازم می امد.
حاتمی می گوید از همان جا، در محل کار پدر، در فضایی آغشته به ذرات سرب و در لابلای گارسه و صدای ماشین ملخی با رمز حروف آشنا می شود و به تدریج کلام برایش اهمیت پیدا می کند. ابتدا با حروف سربی زیر دست پدر کلمه هایی می سازد و گاهی هم این کلمه ها را سرهم می کند که می شود، چند جمله من در آوردی، یعنی نوعی بدیهه و بدعت که ذهن کودکانه او را به خلجان وا می دارد.»
این جملات قسمتی از نوشتار عباس بهارلو مورخ سینما درباره علی حاتمی بود، در کتابی با عنوان "معرفی و نقد فیلم های علی حاتمی" که در این روزگار قرنطینه خانگی، خواندنش خالی از لطف نیست.
اما به بهانه سالروز درگذشت علی حاتمی، ما این کتاب را ورق زدیم و قسمتی از آنرا در بالا منتشر کردیم.
و در آخر یادی می نماییم از آخرین جملاتی که علی حاتمی نوشت: « حالا مثل این که از این سینما هم باید بروم و یا به قول دیالوگ فیلم هایم طعمه دام و صید صیاد شدم و یا می شوم و شاید این اختتام عشق است و یا آغاز راه و اگر مرگی هست هیچ وقت چیز ترسناکی نیست.»
این کارگردان هنگامی که در جریان ساختن آخرین فیلم ناتمامش «جهان پهلوان تختی» در بستر بیماری افتاده بود، این سخنان را بیان کرد.
بیش از 50 دقیقه از آن فیلم توسط علی حاتمی تولید شده بود و گفته می شود، فیلمهای گرفته شده همچنان توسط مرتضی شایسته تهیه کننده آن، نگهداری می شود.
علی حاتمی در جایی اظهار داشته بود: «همیشه در تمام مدت سی سال سابقه کار هنری و بیست و چند سال کار سینمایی به سراغ سنگ های بزرگ رفته ام. مگر «ستارخان» در زمان خودش سنگ کوچکی بود؟ یا «سلطان صاحبقران» یا «کمال الملک» یا «حاجی واشنگتن» یا «هزاردستان» یا«دلشدگان». گناه من نیست که موضوع های مورد علاقه من و فیلم های من از اندازه های معمول سینمای ایران بزرگ تر است. اگر می خواهیم پیشرفت نماییم واندازه های سینمایی مان را بزرگ تر نماییم باید دست به کارهای بزرگ تر بزنیم و باید کمی خطر نماییم. ما در سینمای ایران قادر به انجام هر کاری هستیم هیچ چیز کم نداریم. از چه بترسیم؟»
حاتمی همیشه خواسته بود، نمادها و اسطوره ها را معرفی نماید و در «جهان پهلوان تختی» نیز هدفش همین بود.
وی درباره ی اسطوره تختی اظهار داشته بود: « مطالعه و بررسی شخصیت هایی چون غلامرضا تختی در آغاز کار آسان می نماید. چونکه پژوهش درمورد افراد سرشناس معاصر حداقل مدارک و مستندات زنده وتازه ای را در دسترس پژوهش گر می گذارد. اما شاید مورد تختی استثنایی و شگفت باشد. «جهان پهلوان» در ذهن و باور توده ها نشانه قهرمانی ها و پهلوانی ها بود.»
زنده یاد علی حاتمی علاوه بر فیلم نامه «جهان پهلوان تختی»، فیلم نامه های «ملکه های برفی» که درباره ی زندگی شاه ایران به روایت سه همسرش است و فیلمنامه پیامبر اعظم (ص) را نیز داشت که فرصتی پیدا نشد، آنها را بسازد.
علی حاتمی با نام کامل عباسعلی حاتمی متولد 1323 تهران است.
وی در اواخر دوره ی متوسطه به اداره ی هنرهای دراماتیک رفت و کلاسهای نمایشنامه نویسی را گذراند و پس از مدتی از دانشکده هنرهای دراماتیک فارغ التحصیل شد کار هنری را از سال اول تحصیل در دانشگاه با نمایش «دیب» شروع کرد. از دیگر نمایش های وی می توان به «خاتون خورشید» «باف»، «آدم» و «حوا»، «حسن کچل» و «چهل گیس» اشاره نمود.
حاتمی سپس به کار ساخت فیلمهای تبلیغاتی مشغول شد بعدها آغاز به همکاری با تلویزیون کرد و نخستین کار مهمش در آنجا در مجموعه تلویزیونی «جنگل» 1347 بعنوان نویسنده و بازیگر بود. فعالیت در سینما را از سال 1349 بعنوان نویسنده و کارگردان با فیلم «حسن کچل» شروع کرد.
علی حاتمی در 14 آذرماه سال 1375 بعد از یک بیماری طولانی درگذشت.
از آثار سینمایی زنده یاد حاتمی می توان از «طوقی» 1349 «باباشمل» 1350 «قلندر» 1351 «سوته دلان» 1356 «حاجی واشنگتن» 1361 «کمال الملک» 1363 «مادر» 1368 «دلشدگان» 1370 نام برد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب