مریخ نوردان تابحال چه داده هایی از سیاره سرخ جمع كرده اند؟
نیو وبلاگ: مریخ یك سیاره عظیم و عجیب و دارای آتشفشان های بزرگ، دره های عمیق و دهانه هایی است كه ممكنست میزبان حیات باشند و تمامی این ها مریخ را به یك مكان اعجاب انگیز برای گردشگران آینده تبدیل نموده است.
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از ایسنا، دانشمندان تابحال چند مریخ نورد جهت بررسی این سیاره هیجان انگیز توسعه داده اند كه طی این خبر به فعالیت این مریخ نوردها پرداخته ایم.
مدارگرد شناسایی مریخ
مدارگرد شناسایی مریخ(MRO – Mars Reconnaissance Orbiter) یك فضاپیمای چندمنظوره ناسا است كه برای شناسایی و اكتشاف مریخ از روی مدار، طراحی شده است. مدارگرد شناسایی مریخ شامل یك دسته از ابزارهای علمی از قبیل دوربین ها، طیف سنج ها و رادار هستند كه برای كاوش
زمین چهرها، چینه شناسی، كانی ها و یخ مریخ هستند كه این ها راه را برای فضاپیماهای آینده با نشان دادن چگونگی وضع هوای روزانه و سطوح، عوامل بالقوه سطوح فرود و میزبانی ارتباطات جدید ازراه دور باز می كنند. سامانه ارتباط ازراه دور مدارگرد شناسایی مریخ از همه ماموریت های
میان سیاره ای پیشین اطلاعات بیشتری را به زمین فرستاده است و این مدارگرد بیشترین توانایی ایستگاه بازپخش ماهواره ای را برای ماموریت های آینده خواهد داشت. بتازگی دانشمندان تصاویر متحرك شگفت انگیزی از سطح سیاره سرخ ایجاد و منتشر نموده اند. دانشمندان از داده های "مدارگرد
شناسایی مریخ"(Mars Reconnaissance Orbiter) ناسا برای ایجاد تصاویر متحرك از تپه های ماسه ای در مریخ استفاده كردند. پژوهشگران امیدوارند تا توسط این تصاویر بتوانند درك خودرا از شرایط مریخ و چگونگی حركت تپه ها در مناطق مختلف مریخ بالا برند. آنها دریافتند كه
بیشترین ریزش تپه های ماسه ای در منطقه قطب شمالی مریخ مشاهده می شود و در آنجا به سبب وزش باد، تپه ها بسیار حركت می كنند. این تپه ها در اطراف دهانه های برخوردی مانند "هلاس"(Hellas) و "ایسیدیس پلانیتیا"(Isidis Planitia) قرار دارند. دهانه برخوردی در ستاره شناسی به
فرورفتگی، حفره یا گودالی در خاك اجرام آسمانی كه در اثر برخورد شهاب سنگ پدید آمده باشد، گفته می شود. مدارگرد شناسایی مریخ به دانشمندان كمك شایانی در جمع آوری این داده ها كرد. بگفته دانشمندان فرارهای فصلی(یخبندان CO۲ / H۲O) و یخ های زمینی در عرض های بالاتر نقش
مهمی در تحرك ماسه ها ایفا می كنند.
مریخ نورد "فرصت"
سال قبل مریخ نورد "فرصت"(Opportunity) بعد از ۱۵ سال فعالیت برای همیشه به خواب رفت. علت این عدم فعالیت مجدد هم بروز یك طوفان شن شدید در مریخ اعلام گردید.
این كاوشگر پیش از خاموش شدن، طی ۲۹ روز از فعالیت خود تصاویر مجزایی از مریخ منتشر نمود كه ناسا آنها را در چارچوب تصاویر پانوراما منتشر نمود. مریخ نورد "فرصت" از زمان خاموش شدن خود، در دره "Perseverance" در مریخ آرام گرفته است. ناسا بتازگی تصاویری از مریخ منتشر كرد
كه آخرین محل استقرار مریخ نورد "فرصت"(Opportunity) را نشان میدهد. در این تصاویر پانوراما، تصاویری از سه فیلتر دوربینی مختلف تركیب شده است.
"جان كالاس"(John Callas) مدیر پروژه "فرصت" از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا(JPL) اظهار كرد، این پانورامای نهایی مظهر چیزی است كه سبب شده كاوشگر فرصت برای ما یك ماموریت بزرگ و چشم گیر اكتشافی باشد.
در سمت راست مركز تصویر شاهد دهانه "Endeavour" در سطح سیاره سرخ هستیم. سمت چپ آن هم كاوشگر آغاز به طی مسیری كرده كه دانشمندان قصد بررسی خاصیت های مریخ شناسی آنرا داشتند. ناسا در توضیح ماموریت كاوشگر "فرصت" اظهار نمود: ما انتظار نداشتیم كه این
كاوشگر ۱۵ سال دوام بیاورد ولی این زمان به ما كمك كرد كه راجع به خاصیت های محیطی مریخ اطلاعات مفیدتر و بیشتری كسب نماییم و در آینده كارهای رباتیك بیشتری را در سطح سیاره مریخ انجام دهیم. بعد از ۸ ماه تلاش و ارسال بیش از هزار دستور به كاوشگر بمنظور برقراری
ارتباط با كاوشگر فرصت، ناسا در نهایت در تاریخ ۱۳ فوریه ۲۰۱۹ میلادی این ماموریت را تمام شده اعلام نمود.
مریخ نورد "كنجكاوی"
مریخ نورد "كنجكاوی" پیچیده ترین كاوشگری است كه سازمان فضایی آمریكا، ناسا، به سیاره سرخ(مریخ) فرستاده است. این خودروی شش چرخه ۲٫۹ متر طول و ارتفاعی به اندازه قد یك انسان معمولی و ۸۹۹ كیلوگرم وزن دارد و می تواند بر روی سطح سیاره حركت نماید و از موانعی تا ارتفاع ۷۵ سانتی متر بالا رود و دارای یك باتری پلوتونیوم است كه به آن اجازه می دهد تا بیش از ۱۰ سال به حركت ادامه دهد كه برای بازدید از كل كفِ گودال گیل و حتی صعود به قله كوه شارپ در مریخ زمانی كافی است. این وسیله كه مجهز به انواع تجهیزات علمی است، می تواند از خاك نمونه برداری و سنگ ها را سوراخ كند. یك بازوی رباتیك، نمونه ها را برای آنالیز تركیب شیمیایی به آزمایشگاه درون وسیله منتقل می كند. این مریخ نورد كه هم اكنون در ماموریت به سر می برد، هنگام حركت در مریخ و ارسال داده های جدید در مورد محیط مریخ و تغییرات آن به مرور زمان، نمونه هایی را از هر لایه جمع آوری می كند. شاید كنجكاوی در ماموریت های آینده خود بتواند لایه های بیشتری را برای ارزیابی ساختار صخره های مریخ مورد بررسی قرار دهد. این ماموریت ها می توانند از اسرار بیشتری در مورد مریخ میلیون ها سال پیش پرده بردارند.
بتازگی این مریخ نورد به دانشمندان در كشف مولكول های آلی در مریخ كمك كرده است. بنظر می رسد كشف اخیر طبقات مختلف ماده آلی در رسوبات مریخ توسط مریخ نورد "كنجكاوی"(Curiosity) نشان میدهد كه تركیبات آلی به شدت در مریخ وجود دارد. یك گروه جالب توجه از تركیبات آلی شناسایی شده "تیوفن ها" بودند كه بطور معمول در زمین در كروژن(مخلوطی از تركیبات شیمیایی آلی)، زغال سنگ و نفت خام و همین طور در استروماتولیت ها و میكرو فسیل ها روی زمین یافت می شود. دانشمندان حضور تیوفن ها در سیاره سرخ را بررسی كردند. این مطالعه نشان میدهد كه یك پروسه بیولوژیكی كه به احتمال زیاد شامل باكتری ها است، ممكنست نقش مهمی در ایجاد چنین تركیبات آلی در خاك مریخ نقش داشته باشد.
بنابر گفته پژوهشگران تیوفن ها می توانند بوسیله كاهش سولفات ترموشیمیایی ساخته شده باشند كه طی این پروسه مجموعه ای از تركیبات تا ۲۴۸ درجه فارنهایت (۱۲۰ درجه سانتیگراد) یا بیشتر گرم می شوند. در سناریوی بیولوژیكی، باكتری ها كه ممكنست بیش از سه میلیارد سال پیش هنگامی كه مریخ گرم تر و مرطوب تر بود، وجود داشته باشند، می توانستند روند كاهش سولفات را كه منجر به ساخت تیوفن ها می شود، تسهیل كرده باشند. مریخ نورد كنجكاوی در كشف این مولكول ها نقش بسیار مهمی دارد.
مریخ نورد "اگزومارس"
مریخ نورد اگزومارس(ExoMars rover) مریخ نورد رباتیك برنامه ریزی شده مریخ، به رهبری آژانس فضایی اروپا است. بنابر برنامه ریزی ها، آژانس فضایی اروپا می خواهد مریخ نورد خود به نام مریخ نورد "اگزومارس روزالیند فرانكلین" را در ۲۵ ژوئیه پرتاب كند. بعد از فرود موفق آمیز، مریخ نورد با بهره گیری از انرژی خورشیدی یك ماموریت ۶ ماهه را برای جستجوی نشانه های احتمالی وجود زندگی در گذشته یا حال در مریخ آغاز می كند.
انتظار می رود با پرتاب مریخ نورد اگزومارس كه مقرر است در ژوئیه سال ۲۰۲۰ پرتاب شود، اطلاعات بیشتری درباره كشف مولكول های آلی مریخ دسترس دانشمندان قرار بگیرد؛ برای اینكه این مریخ نورد مجهز به یك طیف سنج جرمی به نام "موما"(MOMA ) است كه از یك روش تحلیلی بسیار عالی استفاده می نماید و امكان جمع آوری مولكول های بزرگ تر را فراهم می آورد. دانشمندان اظهار كرده اند می توانند از داده های جمع آوری شده توسط مریخ نورد اگزومارس جهت بررسی ایزوتوپ های كربن و گوگرد استفاده كنند.
مارس ۲۰۲۰
ناسا، نام پیشنهادی یك دانش آموز را برای مریخ نورد خود كه تابحال "مارس ۲۰۲۰" نام داشت، انتخاب نمود. سرانجام برای مریخ نورد ناسا موسوم به "مارس ۲۰۲۰"(Mars ۲۰۲۰)، نامی برگزیده شد. این مریخ نورد، "استقامت"(Perseverance) نام گرفت. "استقامت"، نامی است كه یك دانش آموز مقطع
متوسطه اهل ویرجینای غربی برای این مریخ نورد انتخاب نموده و موفق شده بیش از ۲۸ هزار نام پیشنهادی را در یك رقابت عمومی شكست دهد. ناسا كاوشگر مارس ۲۰۲۰ یا همان مریخ نورد "استقامت" خودرا برای انجام آخرین مراحل آماده سازی به فلوریدا منتقل كرده است و بعد از انجام
این عملیات احیانا این كاوشگر برای پرتاب به سمت سیاره سرخ آماده خواهد بود. پرتاب مریخ نورد "استقامت"، برای ژوئیه سال ۲۰۲۰ برنامه ریزی شده و بر طبق برنامه ریزی ها باید در فوریه سال ۲۰۲۱ به مریخ برسد. این مریخ نورد، مجموعه ای از تجهیزات علمی مانند رادار زمین نفوذ،
طیف سنج جهت بررسی تركیبات خاك و چندین دوربین برای ثبت تصاویر پانوراما و كلوزآپ از سطح مریخ را با خود حمل می كند. استقامت، یك بالگرد كوچك و ابزاری برای تولید اكسیژن از دی اكسید كربن نیز به همراه خواهد داشت. همه این تجهیزات به این علت طراحی شده اند كه اكتشافات
آینده هم توسط ربات و هم توسط انسان، ساده تر و كارآمدتر صورت بگیرد. این ماموریت، دو هدف دارد. اولین هدف، بررسی های علمی برای درك محیط مریخ در گذشته و حال و همین طور قابل سكونت بودن آن است. دلیل دوم نیز جمع آوری نمونه هایی از خاك مریخ برای آوردن به زمین
است. ماموریت دیگری كه برای سال ۲۰۲۶ برنامه ریزی می شود، مقرر است لوله های آزمایشی جمع آوری شده توسط مریخ نورد "استقامت" را به زمین بازگرداند تا مورد بررسی جامع تر قرار بگیرند.
مریخ نورد "اسپیریت"
مریخ نورد "اسپیریت" در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۳ به فضا پرتاب شد و ماموریت "مریخ نورد اكتشاف" را شروع كرد. "اسپیریت"(Spirit) كه با نام "مریخ نورد اكتشاف - ای"(MER-A) یا (MER-۲) هم شناخته می شود، یك مریخ نورد رباتیك بود كه از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ روی مریخ فعالیت داشت.
این مریخ نورد، در ۱۰ ژوئن ۲۰۰۳ با موشك "دلتا ۲"(Delta II) به فضا پرتاب شد و در ۴ ژانویه ۲۰۰۴ با موفقیت روی مریخ فرود آمد. سه هفته بعد، مریخ نورد "آپورچونیتی"(Opportunity) هم روی طرف دیگر این سیاره نشست. این دو مریخ نورد در واقع، دو وسیله كاملا مشابه بودند كه گرچه برای
انجام ماموریت های اكتشافی سه ماهه بر روی مریخ طراحی شده بودند اما در عمل به مدت چندین سال دوام آوردند. اسپیریت در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۰۴ در منطقه دهانه "گوسو"(Gusev) در مریخ به سلامت فرود آمد اما در هفدهمین روز، مشكل نرم افزاری موجب مختل شدن كار كامپیوتر
اسپیریت شد و در نهایت، تیم كارشناسان با حذف برخی از فایل ها موفق شدند در سی و سومین روز كاری، وضعیت نرم افزاری را اصلاح و آنرا به حالت اصلی بازگردانند.
در روز شصت و پنجم، اسپیریت پس از طی مسافت ۳۷۰ متر بر روی سطح مریخ، به دهانه "بونویل"(Bonneville) رسید. كارشناسان با بررسی تصاویر این دهانه دریافتند كه فرستادن مریخ نورد به درون آن ضرورتی ندارد برای اینكه هدف مشخصی در آن دیده نمی شد؛ بدین سبب اسپیریت به طرف تپه های
موسوم به تپه های "كلمبیا"(كه به یاد هفت نفر سرنشین شاتل فضایی كلمبیا كه در حادثه انفجار این شاتل جان باختند، نام گذاری شده بود) حركت كرد. اسپیریت در روز صد و پنجم كاری، به دهانه "میسولا"(Missoula) رسید اما كاوش در این دهانه هم به خاطر وجود سنگ های قدیمی، كنسل شد و
اسپیریت به مسیر خود به سمت تپه های كلمبیا ادامه داد. چهار روز بعد، اسپیریت به تپه های كلمبیا رسید و به مدت ۲۳ روز، به بررسی سنگ هایی در گودال "هانك"(Hank) پرداخت. در این گودال، اسپیریت با استفاده از طیف سنج اشعه ایكس، سنگی به نام "دیگ طلا" (Pot of Gold) را مورد
بررسی قرار داد و مشخص كرد كه سنگ حاوی هماتیت است. یكی از بزرگترین اكتشافات مریخ نورد اسیپریت، كشف شواهدی از وجود چشمه های معدنی در این ناحیه بود. مریخ نورد اسپیریت، در سال ۲۰۱۰ به سبب قرار گرفتن در چهارمین زمستان سرد مریخ و عدم جهت گیری مناسب صفحات
خورشیدی، توان الكتریكی خودرا از دست داد و از كار افتاد.
منبع: نیو وبلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب