فرزندآوری چالش اساسی جامعه که باید جدی گرفت
ایرنا- فرزندآوری سرمایه گذاری راهبردی ارزشمندی برای نسل آینده‌ی سرزمین ایران است که به تاکید صاحبنظران امر بی توجهی به این نیاز اساسی جامعه، امنیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و روانی کشور را با خطر جدی روبه رو می کند.
به گزارش نیو وبلاگ به نقل از خبرگزاری ایرنا، به اعتقاد کارشناسان بی توجهی به روند کاهش جمعیت و عدم استقبال از فرزندآوری کشور را با چالش های مانند انقطاع و عدم بقای نسل، بحران پیری و خاکستری شدن جمعیت، ورشکستگی و از هم پاشیدگی جمعیت، کاهش شدید باروری، تغییر سبک زندگی، تغییر ساختار سنی جمعیت و بسیاری موارد خطرناک دیگر مواجه ساخته است که انتظار است دولت مردمی سیزدهم با تدابیری خاص برای این چالش ها سیاستگذاری های اصولی داشته باشد.
ایران در ۲۰ سال قبل جوانترین میانگین جمعیتی را در دنیا داشت اما حالا این جمعیت به سمت کهولت می رود و از آنجائیکه جمعیّت یکی از مولّفه های قدرت است و نیروی جوان کارآمد، نقطه قوت حرکت به سمت پیشرفت است.
به باور کارشناسان امر شرایط اقتصادی ایران به دلیلهای مهمی همانند تحریم های ظالمانه دول غربی، در دهه های اخیر همراه با مشکلات اقتصادی بوده که اثرشان را بر نرخ باورری در جامعه گذاشته است.
علاوه بر این خیلی از متغیرهای اقتصادی همانند تورم، بیکاری، درآمد سرانه پایین، فقر، نابرابری درآمد، نااطمینانی شغلی، تورم انتظاری، تحصیلات والدین، نوسانات و شوک های خرد و کلان اقتصادی بر نرخ باروری در ایران موثر بوده است.
بگفته کارشناسان در کشور ۸۵ میلیونی کشور ما نرخ رشد جمعیت به شدت روبه کاهش است و این امر پیر شدن جمعیت را به دنبال دارد، برای نمونه حالا جمعیت بالای ۶۰ سال ایران حدود هشت یا ۹ درصد جمعیت کل را می سازند و این هر روز بیشتر می شود اما مشکل بزرگتری که ایران با آن مواجه می باشد آن جمعیت فعال کشور یعنی ۱۵ تا ۶۰ سال است، افرادی که در حوزه تولید نقش دارند هر چه میزان این قشر کمتر شود به اقتصاد آن مملکت لطمه می زند و مشکلاتی پیامد آن پیش می آید.
بنابراین در زمان حاضر وضعیت جمعیت ما نرخ رشد خوبی ندارد، در ۱۳۶۵ خورشیدی نرخ رشد جمعیت انفجاری شده بود، انفجاری یعنی سه درصد به بالا؛ اما پس از آن مسیری که طی شد منفی و کاهشی بود و الان به جایی رسیده که از سه درصد به حدود به یک و ۲ دهم درصد رسیده است و نگرانی از این است که ظرف ۳۰ یا ۴۰ سال آینده حتی جمعیت ایران صفر یا منفی شود.
در ۱۳۹۲ خورشیدی در کشور طرحی با عنوان طرح تحول جمعیت عنوان شد اما با باور صاحبنظران امر هیچ گاه عملی نشد برای اینکه همه؛ مساله جمعیت را در یک کلمه خلاصه می کنند و آن طرح تنظیم خانواده است که نه فقط نتیجه ای به همراه نداشت چون به ریشه و علت این مساله توجه نشده بود اصل مساله باید پشتیبانی از خانواده و تشکیل خانواده باشد و نه فقط در حرف بلکه باید این در عمل دیده شود.
به تاکید کارشناسان باید اقدامات جدی در این حوزه مهم صورت گیرد که جوان ما از تشکیل خانواده دلهره نداشته باشد، نیازهای امروز بچه دار شدن با آن جامعه سنتی گذشته متفاوت می باشد، الان ۸۰ درصد مردم در شهرها زندگی می کنند و حتی روستاها هم شکل سنتی خودرا از دست داده اند.
در روستاها سن ازدواج دختران به ۲۱ تا ۲۲ سال و برای پسرها به میانگین ۲۳ تا ۲۵ سال رسیده و در جامعه شهری این میانگین ۲۸ تا ۳۰ سال برای خانم ها و ۳۵ سال به بالا برای آقایان است با تحقق حقوق شهروندی افراد و تامین حداقل نیازهای اقتصادی جوانان، می توان بر موانع رشد جمعیتی غلبه کرد.
فرزندآوری مورد بی مهری قرار گرفت
مدیر حوزه های علمیه استان گلستان در این ارتباط اظهار داشت: در سبک زندگی اسلامی در نقطه مقابل فرهنگ غرب فرزندآوری سفارش شده است ولیکن امروز با تقلید از آموزه های غربی، این مساله مورد تردید و بی مهری خیلی از خانواده ها قرار گرفته است.
حجت الاسلام و المسلمین مصطفی ملکی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا عنوان کرد: هر چه از سبک زندگی اسلامی فاصله بگیریم مشکلات سیاسی، اقتصادی و اخلاقی بیشتر خواهد شد.
وی اشاره کرد: در زمان حاضر خانواده های ایرانی با عنایت به تقلید از فرهنگ غربی در برخورد با مشکلات جملات "هر کسی باید بار خودش را بکشد" و "مشکل تو چه ربطی به من داره" بیان می کنند که با این فرهنگ و تفکر اشتباه غربی، فرهنگ ازدواج و فرزندآوری به چالش کشیده می شود.
وی اضافه کرد: در فرهنگ غربی زن و مرد تنها به فکر حل مشکل خود هستند و تصور صحیحی از ازدواج ندارند و برای فرار از مسئولیت، کمتر زیر بار فرزندآوری می روند.
مدیر حوزه های علمیه استان گلستان اشاره کرد: سبک زندگی اسلامی درست نقطه مقابل فرهنگ غرب است و ما باید فاصله را با این فرهنگ های غلط غربی حفظ نماییم.
حجت الاسلام و المسلمین ملکی عنوان کرد: در زمان جاهلیت عرب بخاطر مشکلات اقتصادی فرزندان خودرا سرنگون می کردند که در زمان حاضر مشابه آن در فرهنگ های غربی دیده می شود که با حضور فرزند مشکلات و گرفتاری های مالی ما بیشتر می شود که اگر به فرهنگ دینی مقید باشیم به یقین سد مقاومی در مقابل این فرهنگ غلط غربی درباب فرزندآوری ایجاد می نماییم و اجتماع را از لطمه های فراوان آن نجات می دهیم.
کاهش رغبت خانواده ها به فرزندآوری
وی اشاره کرد: حقیقت این است حاکم شدن فرهنگ غربی در فضای مجازی، به تدریج رغبت خانواده ها به فرزندآوری را کاهش داده است.
وی اضافه کرد: در آیات و روایات بسیاری به مسلمانان تاکید شده در حل مشکلات و یاری رساندن کنار یکدیگر باشند و چنانچه مردم این سبک زندگی اسلامی را مورد نظر قرار دهند دیگر ترس از ازدواج و فرزندآوری و از این قبیل مسائل در جامعه مشهود نخواهد بود.
وی بیان کرد: چنانچه برمبنای فرهنگ دینی و اسلامی ازدواج ها صورت گیرد در کنار زندگی شیرین زوجین، فرزندآوری خانواده ها هم باردیگر فرهنگ می شود.
مدیر حوزه های علمیه استان گلستان همین طور ضمن اشاره به اختلافات خانوادگی شدید و عدم تمایل به فرزندآوری در پی مهریه های سنگین، اظهار داشت: بانوان برای ازدواج خودشان را مقید به مهریه های سنگین نکنند بلکه با تحقیق پسری سالم، قابل اعتماد و دور از فسادها را انتخاب کنند که به یقین به آنها می توانند تکیه کنند.
حجت الاسلام و المسلمین ملکی عنوان کرد: با عنایت به سبک زندگی اسلامی فرزندآوری تاثیر فراوانی در رشد، شکوفایی و گرم کردن کانون خانواده ها دارد.
کاهش جمعیت کشور را با چالش جدی مواجه کرد
به اعتقاد مدیرکل تبلیغات اسلامی استان گلستان توجه و اعتقاد به فرزندآوری در تمام جوامع و اقوام مختلف تاریخ دیده می شود و جلوگیری از آن خلاف طبیعت، فطرت، غریزه انسان و مسائل اجتماع است.
حجت الاسلام عباسعلی گرزین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اشاره کرد: کاهش جمعیت کشور را با مسائل و چالش هایی برای پیشرفت، اقتصاد، صنعت، اشتغال، تولید، اجتماع، امنیت، رفاه و صلح روبرو کرده است.
وی عنوان کرد: فرزندآوری در کنار مسئولیت پذیری اجتماعی، تاثیرات فردی خیلی از جمله رفع نیازهای مادی و معنوی، روحیه، نشاط، انگیزه، تلاش و مسئولیت پذیری بیشتر برای والدین ارمغان خواهد داشت.
وی ادامه داد: رزاقیت خداوند متعال محدود به سیاست اقتصادی نیست و با معرفی سیره و زندگی اهل بیت، علما، شهدا و دیگر شخصیت های الگوی اسلامی باید این مساله به خوبی در قشر جوان تبیین شود.
مدیرکل تبلیغات اسلامی استان گلستان اظهار داشت: جمعیت با اهمیت ترین عامل حفظ هویت کشور است و باید با رویکرد مثبت و مناسب به فرزندآوری و افزایش جمعیت توجه گردد.
حجت الاسلام گرزین عنوان کرد: بیشتر بزهکاران جامعه محصول خانواده های تک فرزندی هستند که با مسئولیت پذیری و سختی کمتری رشد کردند و این مساله جای تامل بیشتری در این حوزه دارد.
وی ضمن اشاره به توجه دولت به موضوع بحران کاهش جمعیت دولت سیزدهم اشاره کرد: باید برای حل این چالش رویکرد مناسب و مثبتی را اتخاذ کند و در رفع شبهات و اصلاح نگاه افکار عمومی به این مساله تلاش کند.
تدبیر ویژه برای رفع چالش چاله جمعیتی کشور
وی ضمن اشاره به سفارش های مکرر رهبری در خصوص کوشش برای حفظ اکثریت نیروی جوان در جامعه، اضافه کرد: فرزند آوری مطالبه جدی رهبر معظم انقلاب در حداقل ۵۰ سخنرانی اخیر است که بیش از ۳۰ بار در سخنان خود به بحث جمعیت اشاره کرده اند که سند هشداری از خطر جدی برای کشور است.
وی بیان کرد: اگر چنانچه مسئولان با اقدامات جدی، چاله جمعیتی کشور را تا سال ۱۴۰۵ پر نکنند کشور با خطر انحطاط تاریخ روبرو می شود.
حمایت اجتماعی در فرزندآوری تاثیرات مثبتی دارد
در همین ارتباط همین طور استادیار گروه آموزشی علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گلستان اظهار داشت: حمایت اجتماعی در کنار سخنرانی ها و وضع قوانین مختلف چنانچه ضمانت اجرائی جدی داشته باشند در افزایش جمعیت تاثیرات چشم گیر مثبتی خواهد داشت.
کوروش غلامی کوتنائی در گفت و گو با ایرنا عنوان کرد: کسانی که سرمایه فرهنگی بالایی دارند با حمایت اجتماعی تشویق می شوند و اگر خیالشان از اشتغال، درمان، رفاه راحت باشد بطور یقین نرخ فرزندآوری به ویژه در قشر تحصیلکرده و سرمایه های فرهنگی افزوده می شود.
وی ضمن اشاره به بی اعتمادی نهادی سرمایه های اجتماعی اشاره کرد: علل مختلفی در مسائل اجتماعی نقش دارند که یکی از عوامل اصلی عدم استقبال سرمایه های اجتماعی به فرزندآوری بی اعتمادی نهادی است.
تک فرزندی و بروز بحران روابط اجتماعی
وی اضافه کرد: عدم فرزندآوری و یا تک فرزندی بحران های روابط اجتماعی را در پی خواهد داشت و بسیاری از نسبت های فامیلی یواش یواش از بین خواهند رفت.
استادیار گروه آموزشی علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گلستان ضمن اشاره به تاثیر شبکه های مجازی بر فرزندآوری اظهار داشت: فضای مجازی هیچوقت به تنهایی عامل و علت ایجاد یک تفکر درست یا غلط نیست ولی در تسریع هر فکر و فرهنگی عامل گسترش و تقویت کننده سرعت انتقال است و ابزاری جهت استفاده مثبت و یا منفی در تمام عرصه ها همچون افزایش فرزندآوری است.
غلامی کوتنائی عنوان کرد: فضای مجازی واسطه ای برای سرعت شکل گیری تفکر مثبت در افزایش فرزندآوری می تواند باشد که اقدامات، حمایت ها و فرهنگ سازی ها می تواند از این طریق به سرعت در جامعه منعکس شود.
موانع اقتصادی سد راه فرزندآوری
استادیار اقتصاد دانشگاه گلستان ضمن اشاره به موانع اقتصادی سد راه فرزندآوری اظهار داشت: ساختار کمی و کیفی اقتصاد، یکی از با اهمیت ترین متغیرها برای تصمیم به فرزندآوری بوده است و از آنجا که فرزند کالایی طولانی مدت و بادوام است، علاوه بر متغیرها اقتصادی جاری، متغیرهای انتظاری درباره وضعیت آینده بر تقاضای فرزند موثر است.
حسن دلیری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: شرایط اقتصادی ایران به دلیلهای مهمی همانند تحریم های ظالمانه دول غربی، در دهه های اخیر همراه با مشکلات اقتصادی بوده که اثرشان را بر نرخ باروری کشور گذاشته اند.
وی ضمن اشاره به عوامل اقتصادی در تصمیم گیری بر فرزندآوری یا نداشتن آن اشاره کرد: خیلی از متغیرهای اقتصادی همانند تورم، بیکاری، درآمد سرانه پایین، فقر، نابرابری درآمد، نااطمینانی شغلی، تورم انتظاری، تحصیلات والدین، نوسانات و شوک های خرد و کلان اقتصادی بر نرخ باروری در ایران موثر بوده و این تاثیر در جوامع شهری به علت شرایط اجتماعی حاکم بر آنها بیشتر است.
نرخ باروری تعیین کننده نیروی کار آینده
وی ضمن اشاره به تاثیرات کاهش جمعیت بر اقتصاد استان و کشور اضافه کرد: در خیلی از مدلهای رشد اقتصادی، جمعیت بعنوان متغیری حیاتی برای تامین رشد پایدار در نظر گرفته شده است، روشن است که نرخ باروری امروز، تعیین کننده اساسی نیروی کاری آینده است و کاهش نرخ باروری می تواند لطمه های مهم و فشارهای بالایی بر عرضه نیروی کار، کاهش و کند شدن در تولید و رشد اقتصادی، احتمال اختراع و نوآوری، انباشت سرمایه انسانی، نظام سلامت و تامین اجتماعی آینده داشته باشد و آینده اقتصادی فرزندان ما را مشکل تر خواهدنمود.
استادیار اقتصاد دانشگاه گلستان همین طور اشاره کرد: در سطوح استانی نیز کاهش عرضه نیروی کار اثرات منفی بر خیلی از فعالیتهای کاربر دارد و از آنجا که گلستان استانی کشاورزی محور است، این اثرات بسیار محسوس تر خواهد بود.
سیاست انگیزشی دولت خانواده ها را به فرزندآوری ترغیب می کند
دلیری بیان کرد: دولت می تواند از سیاست های انگیزشی موثر همچون بهبود نرخ اشتغال خانواده، افزایش اطمینان به پایداری شغلی، کاهش هزینه های تامین مسکن، کاهش هزینه های درمانی ناباروری، حمایت های درمانی و اقتصادی از والدین نوزادان برای ترغیب خانواده ها به فرزند آوری استفاده نماید.
برنامه صیانت از جمعیت در گلستان درحال اجراست
مدیر سلامت خانواده و جمعیت مرکز بهداشت گلستان ضمن اشاره به نقش آموزش فرزندآوری و افزایش جمعیت اظهار داشت: در امتداد ابلاغ سیاستهای جمعیتی از طرف رهبر معظم انقلاب به همه دستگاه های اجرائی و پیرو اعلام وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، برنامه عملیاتی جامع و کاملی با عنوان" صیانت از جمعیت" در مراکز بهداشت درحال اجراست.
خدیجه کردی اظهارداشت: افزایش جمعیت نیازمند مداخلات موثر و کلیدی همزمان توسط همه دستگاه های استان است که موضوع بوسیله شورای راهبردی جمعیت در استانداری گلستان در دست پیگیری است.
وی ضمن اشاره به اقدامات اجرائی مرکز بهداشت استان در امتداد صیانت از جمعیت اشاره کرد: برگزاری کمیته صیانت از جمعیت، برگزاری کمیته ازدواج، ارائه خدمات آموزش و مشاوره سلامت باروری و زناشویی، حقوق، روانشناسی، اخلاق و احکام در خانواده، آموزش و مشاوره فرزندآوری، سلامت زنان و پیش گیری از ناباروری اکتسابی، برگزاری کلاس های آمادگی برای زایمان برای مادران باردار، انجام مراقبت های قبل از حاملگی و بعد از زایمان، برگزاری کمپین های مجازی و حضوری فرزندآوری و تدوین و اجرای پروژه های تخصصی درحوزه فرزندآوری همچون اقدامات اجرائی مرکز بهداشت در امتداد صیانت از جمعیت بوده است.
رضا مهران فر زوج جوان بندرگزی در گفت و گو با ایرنا درباب تعداد فرزندان آیا تصمیمی با همسرشان گرفته اید یا نه؟ اظهار داشت: در روز اول دیدار با خانمم یکی از بندهای مباحث ریشه ای ازدواج همدیگر تعداد فرزند بود که بر داشتن دو فرزند تاکید داشتیم.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: والدین ۷۹ ساله ام ۶ فرزند بزرگ کردند و تحویل دادند اما در روزگار ما که همه مسائل را با دیدگاه اقتصادی می سنجند قطعا این رویکرد بر همه امور زندگی بطورمثال داشتن خانه و فرزند و ماشین و تحصیلات تاثیر گذاشته شده است البته باید ریشه خیلی از مباحث اینطور را باید علمی بررسی کرد.
این دانش آموخته بندرگزی که کارمند یکی واحدهای تولیدی منطقه است، اشاره کرد: درآمد کم و گرانی مایحتایج عمومی و کالاهای زندگی اجازه اندیشیدن مساله مثل فرزند آوری را به زوجین نمی دهد ضمن اینکه افکار جامعه در وضعیت فعلی آنرا تایید نمی کند به خاطر همین هست که در میان مردم این جمله به تکرار گفته می شود "فرزند کمتر زندگی بهتر".
مهران فر اشاره کرد: مشکلات اقتصادی و اجاره نشینی و تورم و افزایش سالانه قیمت کالاها اجازه نمی دهد که به اصل زندگی بپردازیم و یا به موضوع تعداد فرزند دقت کنیم چونکه داشتن فرزندان بیشتر اولویت و مبنای ازدواج نسل ما قرار ندارد.
وی اظهارامیدواری کرد روزی برسد که شرایطی فراهم بشود تا جوانان هم بدون دغدغه هایی همچون داشتن خانه و شغل و درآمد در وضعیت سنی به موقع ازدواج کنند تا مشکلات روحی و روانی آنان کم شود.
کارشناسان معتقدند بحران کاهش جمعیت نتایج متفاوتی از بحران پیری و خاکستری شدن نسل تا انقطاع نسل را در پی خواهد داشت؛ پیامدی که به دنبال آن بجای شنیدن صدای خنده و شادی جوانان، نوجوانان و حتی کودکان از هر خانه ای، صداهایی عصبی و پرخاشگر در مهمانی ها و مراسم جامعه سالمند آینده شنیده خواهد شد که خواهند گفت چرا به فکر آینده کودکان خود نبودید و با خودخواهی خود ما را با چالش هایی جدی در اقتصاد، امنیت و صلح روبرو کردید.
بنا بر آمار موجود دست کم پنج میلیون از جمعیت ۸۵ میلیونی ایران بالای ۳۵ سال هستند و به تجرد قطعی نزدیک می شوند، این افراد بیشتر دهه شصتی ها هستند که دهه هفتاد به این جمعیت افزوده می شود.
بر اساس منابع رسمی موجود، آمار تولد در استان گلستان از ۳۲ هزار و ۹۳۹ تولد در سال ۹۸ به ۳۰ هزار و ۸۸۰ مورد در سال ۹۹ کاسته شده است و در سه ماهه سال جاری تنها سه دهم درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل افزایش فرزندآوری در استان داشته ایم.
کارشناسان ثبت احوال فرزندآوری را یکی از نیازهای اساسی جامعه امروز برشمردند و بر لزوم برنامه ریزی کلان و زیرساختی با اتخاذ راهبرد انگیزشی از طرف مسئولان نهادهای ذیربط تاکید نمودند.
استان گلستان ۲ میلیون نفر جمعیت دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب