امیکرون می تازد چرا هشدارها را جدی نگرفتیم؟
رشد بیش از پیش بیماران بستری مبتلا به کرونا در دو هفته اخیر علاوه بر شکل گیری خیز ششم کرونا، منجر به ایجاد نگرانی هایی برای فشار غیرقابل تحمل بر مراکز درمانی شده و اگرچه حالا آمار فوت شدگان روزانه دو رقمی است اما با تشدید اقدامات محدودکننده می توان از شیب تند این نمودار جلوگیری کرد.
تعداد بیماران بستری به سبب مبتلاشدن به کووید ۱۹ در دو هفته اخیر به سرعت درحال افزایش است. از طرفی تعداد بیماران شناسایی شده سرپایی نیز حدودا از اواخر دی ماه ۱۴۰۰ روند افزایشی خودرا شروع کرد و در حقیقت نشانه های خیز ششم از هفته آخر دی ماه در کشور مشاهده می شد.
هرچند این اتفاق حدودا با فاصله ۳ تا ۴ هفته ای به نسبت کشورهای اروپایی در ایران رخ داده، اما بنظر می رسد فاصله مناسبی برای اقدام مناسب در حوزه پیشگیری وجود داشت و اگر وضعیت تزریق دز سوم واکسن کرونا در یک تا دو ماه پیش با سرعت بیشتری پیش می رفت و واکسن های مورد استقبال جامعه در اختیار مراکز واکسیناسیون قرار می گرفت، حداقل وضعیت بستری به شکل حاضر صعودی نمی شد.
ویروس جهش یافته امیکرون حالا در تمام کشور وجود دارد و این در حالیست که در یک ماه گذشته با وجود شناسایی این ویروس در کشورمان، محدودیت های چندانی وجود نداشت و حتی بازگشایی ها بصورت سراسری انجام شد. از طرفی جامعه نیز بواسطه تزریق یک و دو نوبت واکسن کرونا، حدودا استفاده از ماسک و فاصله گذاری فیزیکی را کم اهمیت تر تلقی کردند.
افزایش انفجاری مبتلاشدن و بستری کرونائی ها
روند مبتلایان روزانه به کرونا حداقل در چهار هفته اخیر و در فاصله ۱۸ دی ماه تا ۱۵ بهمن ماه نشان میدهد که این رشد بیماران از هفته آخر دی ماه ۱۴۰۰ شروع شده است. در حقیقت نه فقط از آن زمان، بلکه دو هفته قبل از آن و باتوجه به شرایط سایر کشورها، باید به فکر مصونیت جامعه در مقابل بستری ناشی از کرونا بواسطه تزریق دز سوم می افتادیم. هرچند این اتفاق در کشور شروع شد، اما برخی اتفاقات مانند کمبود واکسن های مورد استقبال جامعه همچون آسترازنکا و پاستوکووک پلاس برای دز سوم، همین طور تشویق نکردن جامعه به تزریق واکسن با بهره گیری از همه ابزارهای رسانه ای، این روند را به شکل مناسبی پیش نبرد.
روند مبتلایان روزانه به کرونا حداقل در چهار هفته اخیر و در فاصله ۱۸ دی ماه تا ۱۵ بهمن ماه نشان میدهد که این رشد بیماران از هفته آخر دی ماه ۱۴۰۰ شروع شده است.
روند مبتلاشدن به کرونا از ۱۸ دی تا ۱۵ بهمن ماه روند بستری روزانه بیماران کرونا در چهار هفته اخیر نیز وضعیت مناسبی را نشان نمی دهد. رکورد شکنی بستری های روزانه هر روز اتفاق می افتد و این در شرایطی است که زیرساخت های بهداشتی و درمانی می تواند در صورت ادامه این وضعیت، گرفتار مشکلات فراوانی شود.
روند بستری بیماران کرونا از ۱۸ دی تا ۱۵ بهمن ماه
حتی وضعیت بیماران بدحال که در بخش های ویژه بستری می شوند نیز از اوایل بهمن ماه افزایشی شده و در نیمه بهمن ماه منجر به بستری ۲ هزار و ۸۵ نفر در بخش های ویژه شده است.
روند بستری بیماران کرونا در بخش های مراقبت های ویژه از ۱۸ دی تا ۱۵ بهمن ماه سئوال این جاست که آیا این روند قابل پیش بینی نبود؟ در صورتیکه روند افزایشی مبتلاشدن به ویروس کرونا و به ویژه سویه جهش یافته امیکرون در نیمه اول دی ماه ۱۴۰۰ مشاهده و گزارش می شد. دراین زمینه باید نگاهی به خبرها از اواسط دی تا اوایل بهمن ماه ۱۴۰۰ بیاندازیم.
بازخوانی خبرهای کرونائی در دی ۱۴۰۰
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در ۱۲ دی ماه ۱۴۰۰ اعلام نموده بود که تعداد مبتلایان به سویه جهش یافته امیکرون در کشور به ۱۵۹ مورد رسیده است.
در همان روز، «حمیدرضا جماعتی» دبیر کمیته علمی کشوری کرونا اظهار داشته بود: باتوجه به درصد بالای واکسیناسیون جامعه و تزریق دز سوم، انتظار نداریم که امیکرون مثل سایر کشورها در ایران به سرعت درگیری بوجود آورد. این به سبب مدت زمان کوتاهی است که از تزریق دز دوم گذشته است.
جماعتی همین طور در تاریخ ۱۲ دی ماه بیان کرد: از طرفی در کشورهای دیگر به میزان زیادی موارد بررسی می شوند که از نظر ما با توجه به این که در بیشتر کشورها مبتلایان، بیماری مختصر و متوسطی داشتند و بیماری شدید با درگیری ریوی بالا وجود نداشته و بستری زیاد نبوده، بدین سبب شاید ضرورت انجام تست در حد وسیع باتوجه به شرایطی که در کشور ما وجود دارد و بیشتر کیس های ما بصورت خفیف بوده، به آن صورت مشهود نباشد.
هر چند همان روز جماعتی گفته بود که در جلسه ۱۲ دی ماه کمیته علمی کرونا، واکسیناسیون ۵ تا ۱۱ ساله ها مصوب شده است. موضوعی که در انتظار تصویب ستاد ملی مقابله با کرونا ماند و سپس با تاخیر صورت گرفت.
یک روز بعد و در ۱۳ دی ماه، سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام نمود که تعداد مبتلایان به کرونا در کشورمان به ۱۹۴ نفر رسیده است.
کریمی در نشست خبری اظهار داشته بود: سرایت پذیری امیکرون خیلی زیاد است و موثرترین موضوع در پیش گیری از مبتلاشدن به امیکرون، تزریق دز سوم واکسن کرونا و رعایت پروتکلهای بهداشتی است. با این وجود تعداد فوت شدگان کرونا در روز ۱۳ دی ماه ۱۴۰۰ بعد از ۶۶۶ روز به کمتر از ۲۵ نفر و به فوت ۲۲ نفر رسید. موضوعی که شاید مقصر قسمتی از عادی انگاری جامعه شمرده می شود.
اپلیکیشن ماسک در روز ۱۶ دی ماه ۱۴۰۰ هشدار داد که امیکرون می تواند کشور را با موج سهمگین ششم مواجه کند. حتی دراین زمینه وضعیت بستری در کشورهایی مانند نروژ، دانمارک، فرانسه، انگلستان، کانادا، استرالیا، اسپانیا و آمریکا نیز منتشر گردید.
هشدارهای کارشناسان از همان نیمه دی ماه ۱۴۰۰ شروع شد و حمید سوری اپیدمیولوژیست در ۱۴ دی ماه اظهار داشت: رویکرد ما جهت بررسی وضع موجود، یک رویکرد غیرفعال است، یعنی باید منتظر بمانیم ببینیم چند نفر به مراکز درمانی و بیمارستان ها مراجعه می کنند، اما رویکرد فعال یعنی به شکل منظم و سیستماتیک به دل جامعه برویم و آلودگی را پیدا نماییم. برای این اتفاق باید تعداد تست های مان را بیش از چیزی که حالا انجام می شود افزایش دهیم.
سوری در صحبت هایش افزود: هنوز سویه غالب کرونا در کشور نوع دلتا است. البته در بعضی کشورها سویه غالب درحال تغییر است و در کشور ما هم این اتفاق دور از انتظار نیست؛ برای اینکه ویروس برای بقای خود تغییرات انجام می دهد، ولی خوشبختانه هنوز هم رعایت پروتکلهای بهداشتی برای سویه امیکرون پاسخگو است.
اپلیکیشن ماسک در روز ۱۶ دی ماه ۱۴۰۰ هشدار داد که امیکرون می تواند کشور را با موج سهمگین ششم مواجه کند. حتی دراین زمینه وضعیت بستری در کشورهایی مانند نروژ، دانمارک، فرانسه، انگلستان، کانادا، استرالیا، اسپانیا و آمریکا نیز منتشر گردید.
افزایش بستری کرونائی در بعضی کشورها در نیمه دی ماه ۱۴۰۰
نکته این بود که آمار واکسیناسیون در این کشورها نیز بالا بود و باید به این توجه می شد که تزریق واکسن به تنهایی کافی نیست و باید پروتکلهای بهداشتی نیز رعایت شود و حضور در مکان های سرپوشیده بصورت محدود صورت گیرد. حتی «تدروس آدهانوم» دبیرکل سازمان جهانی بهداشت نیز همان روز نسبت به سونامی امیکرون هشدار داده و اظهار داشت: خیلی از کشورها هم اکنون با افزایش موارد مبتلاشدن به ویروس کرونا مواجهند.
در کشور ما زنگ خطر در ۱۷ دی ماه ۱۴۰۰ با افزایش تعداد مبتلایان به امیکرون به ۴۶۷ نفر به صدا درآمد.
در کشور زنگ خطر شیوع امیکرون در روز ۱۷ دی ماه ۱۴۰۰ با افزایش تعداد مبتلایان به ۴۶۷ نفر به صدا درآمد.
کارشناسان درباره فرصت طلایی تزریق دز سوم واکسن کرونا در همین بازه زمانی هشدار می دادند، اما تا ۱۹ دی ماه ۱۴۰۰ فقط ۱۰ میلیون و ۲۶۳ هزار و ۷۷۲ دز واکسن در نوبت سوم تزریق شد و فاصله ۸ میلیون دز میان نوبت دوم و اول وجود داشت.
«علی رضا بیگلری» رئیس انستیتو پاستور ایران در ۱۹ دی ماه گزارش داد: کشورهایی که پس از تزریق دو دز واکسن وارد پیک شدند، اعلام نمودند که اشتباه عمده این بود که فکر می کردند با تزریق دو دز واکسن، کار تمام است و مسلما پس از دو دز وقتی ایمنی در بدن کاهش یافته، دز سوم می توانسته باردیگر ایمنی را بالا ببرد. این کشورها اذعان نمی کنند که نسبت به واکسیناسیون دز سوم دیر اقدام نمودند. در صورتیکه در کشور ما همچنان این فرصت وجود دارد و باید از این فرصت طلایی استفاده نمائیم و حتما دز سوم را با پوشش بالا برای جمعیت کشور در گروههای سنی که وزارت بهداشت اعلام می کند، سفارش و فراهم نماییم.
«علی رضا ناجی» رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در همین تاریخ درباره خطر افرادی که هنوز واکسن کرونا را تزریق نکرده اند، اظهار داشت: هنوز جمعیت حدود ۸ میلیون نفری داریم که دز اول واکسن را هم تزریق نکردند که این افراد هم باید برای واکسیناسیون تشویق شوند. مطمئنا این افراد می توانند برای بروز یک پیک دیگر مشکل ساز شوند.
روند بستری و فوتی کرونا در دومین هفته دی ماه ۱۴۰۰ که کاهشی بود با این حال، روند بستری و فوت شدگان همچنان در دومین هفته دی ماه ۱۴۰۰ کاهشی بود و فقط در بعضی استانها افزایشی اندک در موارد بستری مشاهده می شد. حتی روند بیماران سرپایی نیز کاهشی بود و خبری از افزایش نبود.
نکته قابل تامل دیگر این بود که با وجود افزایش بیماران شناسایی شده مبتلا به امیکرون، تعداد تست های روزانه روندی کاهشی داشت و به کمتر از ۱۰۰ هزار مورد در روز رسید. در عین حال دسترسی به تست های رایگان چندان ساده نبود و هنوز هم این مشکل ادامه دارد.
تست های روزانه کرونا کمتر از ۱۰۰ هزار مورد در ۱۹ دی ماه ۱۴۰۰
سیر نزولی تست ها در شرایطی رخ داد که خبری از قرنطینه هوشمند یا غیرهوشمند هم نبود. در عمل کسانی که به امیکرون مبتلا می شدند، به خیال اینکه گرفتار یک سرماخوردگی ساده یا آنفلوآنزا شده اند، از خیر انجام تست و هزینه های آن می گذشتند.
هرچند می توان این طور ارزیابی کرد که تست های کرونا به هر حال هزینه فراوانی دارند و اگر قرار به انجام تست باشد، باید مراحل بعد از آن و به ویژه قرنطینه الزامی افراد بیمار نیز اجرائی شود. موضوعی که هیچ گاه در کشور به سرانجام نرسید و حتی در موضوع قرنطینه هوشمند نیز اجرائی نشد. با این وجود اگر تست های رایگان به وفور در اختیار افراد قرار می گرفت، افراد مشکوک می توانستند بسادگی به تست ها دسترسی داشته باشند و در صورت ابتلا، حداقل شرایط قرنطینه خانگی را رعایت کرده و منجر به سرایت ویروس به سایر افراد جامعه و به ویژه در محل کار خود نشوند.
روند نزولی تست های کرونا تا ۱۹ دی ماه ۱۴۰۰
همانطور که در نمودار بالا مشاهده می شود، تعداد تست های روزانه روند نزولی خودرا به سرعت طی کرده و در تاریخ ۱۹ دی ماه ۱۴۰۰ به ۸۴ هزار مورد رسیده بود. این در حالیست که کارشناسان و رسانه ها بارها هشدار دادند که این میزان اندک آزمایش و البته دشواری دسترسی به آن، منجر به عدم مراجعه برای انجام تست و شناسایی بموقع خواهد شد. پرسش این جاست که چرا در شرایطی که کشورهای اروپایی با امیکرون دست به گریبان بودند، بدیهیات پیشگیری در کشور رعایت نشد؟
در روزهای آخر دی ۱۴۰۰ و در روز ۲۵ دی ماه اعلام گردید که فقط ۱۸ نفر در کشور به سبب مبتلاشدن به کرونا فوت کرده اند. همین طور اعلام گردید که در شبانه روز منتهی به ظهر ۲۵ دی ماه، ۱۸ استان کشور مرگ صفر کرونائی را تجربه کرده و ۱۰ استان نیز فقط یک مورد فوتی داشتند. محمد مهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت اظهار داشت که تا آن تاریخ هیچ کدام از افراد مبتلا به امیکرون فوت نکرده اند.
با این حال، سعید کریمی معاون درمان وزارت بهداشت نخستین هشدار بیان کرد و در همان روز اظهار داشت: میزان کل مراجعین سرپایی و بستری کرونا تفاوت نکرده، اما تعداد تست های مثبت بالا رفته و این یک زنگ خطر است، بدین جهت تمام مراکز باید در حالت آماده باش قرار گیرند.
یک روز بعد و در ۲۶ دی ماه ۱۴۰۰ اعلام گردید که تعداد موارد مبتلاشدن به امیکرون که تست داده و ابتلای آنها به این سویه جهش یافته قطعی شده، به هزار و ۱۶۲ نفر رسیده و همین طور ۳ نفر سالمند که واکسیناسیون خودرا تکمیل نکرده بودند، به سبب مبتلاشدن به این سویه جهش یافته فوت کردند.
با این حال، همچنان سیر نزولی در موارد بیماران سرپایی، بستری و فوت شدگان کرونا مشاهده می شد و خبری از افزایش نبود.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) درهمان روز با انتشار گزارشی بر این مساله اصرار کرد که کارشناسان حوزه سلامت هشدار دادند که سیستم سلامت در هفته های آتی با چالش امیکرون مواجه خواهد شد.
بر اساس گزارش ایرنا به نقل از کارشناسان حوزه بهداشت و سلامت؛ با وجود کاهشی بودن نمودارهای سرپایی، بستری و فوت کرونا، نگرانی برای شیوع سریع امیکرون در کشور جدی است. زنگ خطر و هشدار برای خیز ششم کرونا با گسترش امیکرون به صدا در آمده و اگر در این شرایط بخواهیم بر بازگشایی ها اصرار نماییم، نتایج نه چندان مناسبی در هفته های آتی و به ویژه نوروز ۱۴۰۱ حاصل می شود. تجربه کشورهای اروپایی و آمریکایی نشان میدهد که بازگشایی ها با وجود واکسیناسیون گسترده، منجر به کاهش رعایت پروتکلهای بهداشتی شده و نتیجه ای جز افزایش موارد مبتلاشدن به ویروس کرونا نداشته است.
امیکرون در روندی سریع در شهرهای کشور بیشتر شیوع یافت تا این که در روز ۲۷ دی ماه ۱۴۰۰ بیش از ۳ هزار مبتلا به کرونا در کشور شناسایی شد که این رقم در یک ماه منتهی به ۲۷ دی ماه بی سابقه بود.
روند افزایشی مبتلاشدن به امیکرون در ۲۷ دی ماه ۱۴۰۰ همان زمان کارشناسان گفتند: سرعت سرایت امیکرون بمراتب بیشتر از دلتا است و تصمیم گیری های محدود کننده برمبنای وضعیت بستری که تا حالا در کشور انجام شده، نمی تواند مانع این روند سریع گسترش امیکرون باشد. در این صورت باید در انتظار وقوع موج ششم کرونا در دو ماه پایانی سال و نوروز ۱۴۰۱ باشیم.
روند افزایشی موارد مبتلاشدن به ویروس کرونا در روز ۲۷ دی ماه به شناسایی ۳ هزار و ۱۶۳ بیمار با تست مثبت کرونا رسید. این روند در روز ۲۸ دی ماه نیز ادامه پیدا کرد و به ۳ هزار و ۶۵۳ نفر رسید. اما واکنش ها در مقابل آن چندان محکم به نظر نمی رسید.
«علی رضا زالی» فرمانده عملیات مقابله با کرونا در تهران روز ۲۹ دی ماه ۱۴۰۰ اظهار داشت: آمار مراجعین نسبت به هفته گذشته نشان میدهد با رشد ۱۰ تا ۱۵ درصدی در مراجعات سرپایی روبه رو هستیم. الگوی مراجعات این دفعه بسیار خفیف است و دوران بیماری کوتاهی را سپری می کنند، اما باید مراقبت کرد. مجموع بیماران بستری در استان تهران ۷۵۸ بیمار کرونائی هستند که از این تعداد ۲۳۶ نفر در آی سی یو بستری هستند.
نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونای استان تهران نیز همان روز با اشاره به افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی مراجعات سرپایی در تهران نسبت به سه هفته قبل تر از ۲۹ دی ماه، اظهار داشت: امیکرون در تهران هم به سمت غالب شدن می رود و طبق الگویی که بررسی نموده ایم، نزدیک به ۴۵ تا ۵۰ درصد موارد مبتلاشدن در تهران امیکرون است. در عین حال افزایش آماری هم که در کودکان خصوصاً کودکان زیر ۱۰ سال داریم، همین موضوع را نشان میدهد. در کودکان هم مبتلاشدن به آنفلوآنزا و امیکرون حدودا برابر است.
اکنون وضعیت کشور از نظر کرونا در شاخه صعودی خیز ششم قرار دارد و اگرچه فوت شدگان روزانه هنوز دو رقمی است، می توان با برخی اقدامات محدود کننده، مانع تندتر شدن شیب نمودارها شد.
اول بهمن ماه ۱۴۰۰ اعلام گردید که تعداد بیماران مبتلا به امیکرون که تست داده و مشخص شده به این سویه جهش یافته مبتلا هستند به بالای دو هزار نفر رسیده است. این در حالی بود که تا آن تاریخ فقط ۱۴ میلیون و ۱۳ هزار و ۴۶۵ نفر هر سه دز واکسن کرونا را زده بودند و فاصله ۷ میلیون نفر میان تزریق کنندگان نوبت دوم و اول واکسن مشاهده می شد.
اما نکته قابل مهم این بود که در دوم بهمن ماه، با صدور ابلاغیه ای بازگشایی کلاس های درس دانشگاه ها و مدارس با اجرای پرتکل های بهداشتی ابلاغ گردید و در همان تاریخ ستاد ملی مقابله با کرونا سن واکسیناسیون را به ۹ سال کم کرد.
با توجه به سوابق همه گیری کرونا در کشور و خطرات و نتایج ناگوار آن در کشور باید هشدارهای کارشناسان از طرف مسئولان و بخش های ذیربط جدی گرفته شود و نهادهای نظارتی اقدامات وزارت خانه ها و نهادها و دستگاههای ذیربط را بطور مستمر مورد رصد و پایش قرار دهند. حالا وضعیت کشور از نظر کرونا در شاخه صعودی خیز ششم قرار دارد و اگرچه فوت شدگان روزانه هنوز دو رقمی است، می توان با برخی اقدامات محدود کننده، مانع تندتر شدن شیب نمودارها شد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب