ظرفیت های سیاست خارجی اردن؟!
نیو وبلاگ: پس از دیدار هفته گذشته دكتر حسن روحانی با پادشاه اردن در حاشیه جلسه سران كشورهای سازمان همكاری اسلامی در استانبول درمورد قدس و ماجرای فلسطین و همینطور پیام روز گذشته رئیس جمهور به پادشاه اردن، تحلیلگران مسئله احیای روابط دو كشور را پس از سال ها مطرح می كنند و بر این باورند دو كشور می توانند با همكاری یكدیگر خیلی از مشكلات منطقه را برطرف كنند. درمورد اهمیت روابط دو كشور لازم است اول شرایط اردن را درك نماییم و در ادامه به مسائلی كه در روابط دو كشور اثر گذار است توجه نماییم.
۱- باآنكه اردن حلقه اول امنیت ملی ایران نیست اما به علت موقعیت و بازی هایش نمی توان این كشور را در تحولات منطقه ای نادیده گرفت. رابطه بی تنش و رفع دغدغه های اردن كه همسایه 5كشور كه عقبه استراتژیك ماست، برای سیاست خارجی ایران ضروری می باشد كه این امر تا حدی طی سال های گذشته مورد غفلت قرار گرفته است. پیام روز گذشته رئیس جمهور به ملك عبدالله پادشاه اردن و دیدار سران دوكشور در هفته گذشته، گام نخست در این زمینه است. با عنایت به اینكه ایران و اردن دو كشور بسیار مهم در تحولات خاورمیانه بخصوص بحران سوریه هستند، این دیدار می تواند گام مؤثری در جهت روند حل و فصل سیاسی بحران سوریه و تولید ثبات در غرب آسیا باشد. اختلاف دیدگاه های ایران و اردن در بحران هایی نظیر عراق و سوریه و همینطور اقداماتی كه آمریكا در برهم زدن چهره ژئوپلیتیك منطقه انجام داده است، فضای حاكم میان دو كشور را تیره ساخته است. تهران و امان اكنون دارای دو رویكرد متفاوت هستند. ازاین رو گام ضروری در این چارچوب، درك خطوط قرمز و احترام به دغدغه های متقابل یكدیگر برای انجام مذاكرات در جهت حل و فصل بحران است.
۲- باآنكه دولت و حكومت این كشور در بعضی مقاطع به خصوص پس از تحولات مشهور به بهار عربی مواضع خوبی نداشت اما واقعیت آن است كه آن مواضع ناشی از مشكلات زیرساختی و همینطور تبعات ناشی از این تحولات بر این كشور بوده است. ما باید درك درستی از وضعیت اقتصادی اردن هم داشته باشیم تا بتوانیم روابط خویش را با آنها تنظیم نماییم. اردن سرزمینی است پست، صحرایی وسیع، خشك، كم باران، همراه با فقر منابع معدنی و طبیعی و فاقد پستی و بلندی كه مساحت آن ۸۹ هزار و ۳۱۸ كیلومتر است و نزدیك به 8میلیون نفر در آن سكونت دارند كه همه عوامل گفته شده مبین بخشی از میزان ضربه پذیری این كشور است.
۳- می دانیم كه هر سناریوی منطقه ای می تواند اردن را متاثر كند. اردن در منطقه بازیگر قابلی است و تلاش می كند از اهرم هایش در سیاست خارجی به خوبی استفاده نماید و اگر شیب روند تحولات منطقه مانند الان باشد اردن صدمه پذیری عمده ای ندارد ولی وضعیت منطقه بسیار سیال است و نمی توان یك مدل رفتاری از آن ترسیم كرد، ممكن است عوامل متعددی هم سیاست خارجی و هم سیاست داخلی اردن را متاثر كند.
۴- اردن از جهت كمك های آموزشی، لجستیك و فراهم كردن امكانات تداركاتی آمریكا و انگلیس در منطقه، پایگاه آموزشی مخالفان حكومت بشار اسد بود كه طبیعتا هم از آن درآمد اقتصادی داشت و هم نقش سیاسی و احیانا عملیاتی بازی می كرد. در این روند آنها نه ارتباط مثبت و موثری با مقاومت داشتند و نه هیچ ادعایی در این زمینه دارند، البته درگیری یا رو در رویی هم با مقاومت نداشته اند.
البته از سویی دیگر اردن، ظرفیت خوبی در سیاست خارجی دارد و به علت اینكه نقش خویش را بیشتر در بازیگری و تولید ائتلاف می داند ازاین رو همیشه تلاش كرده بعنوان یك میانجی و ائتلافگر ظاهر شود و تلاش می كند همیشه یك سیاست محافظه كارانه را دنبال كند و خویش را در خطر قرار ندهد. بنا بر این ایران هم باید به این مسائل توجه داشته باشد.
۵- هم اكنون، با عنایت به تصمیمات ترامپ و دشمنی علنی او با سیاست های جمهوری اسلامی ایران، طبیعی است كه ما دوران راحتی را در منطقه نخواهیم داشت. از این رو، اگر ملاقات اخیر میان روحانی و ملك عبدالله و پیام رئیس جمهور به پادشاه اردن در سطح تشریفاتی باقی نماند، می توان امیدوار بود كه ادامه این روابط با طرح مسائل اساسی بتواند به حل مشكلات منطقه كمك نماید. ادامه روابط دو كشور، عقل سیاسی دو طرف را نشان داده است. ما باید خویش را یك بازیگر مهم منطقه بدانیم و شرایط اردن را درك و برای رفع دغدغه های آن تلاش نماییم. همانطور كه مورد اشاره قرار گرفت، اردن مواضع ضدایرانی زیادی هم داشته اما باید صدمه پذیری و شرایط این كشور را درك نماییم و نكات مثبت آن را ببینیم. البته دیدن نكات مثبت اردن به معنای این نیست كه مواضع این كشور به حق بوده بلكه نشان داده است ما بعنوان یك بازیگر مهم، می توانیم با رفع دغدغه های این كشورها، از آنها جهت بهبود اوضاع منطقه استفاده نماییم.
منبع: روزنامه همشهری مورخ ۹۷.۳.۵ با عنوان عقل سیاسی ایران و اردن (مصاحبه-یاداشت).
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب